Hoofdstuk 1 | DE TEGELVLOER

Ruim 500 jaar geleden bedachten architecten en kunstenaars een meetkundige manier om met gebruik van hulplijnen realistische ruimtes te tekenen. Die methode wordt lijnperspectief genoemd. Vaak begonnen ze met een tegelvloer. Hier volgt een manier om dat te doen. Teken zo licht mogelijk met een goed geslepen potlood:

Oefening 1: 

Stap 1: teken met behulp van een liniaal een kader en verdeel de onderrand vanuit het midden in gelijke stukken van bijvoorbeeld 2 cm. Links en rechts naast je kader kun je nog meer gelijke stukken afmeten, hier niet zichtbaar.
Stap 2: teken iets boven de helft van het kader een horizonlijn met een verdwijnpunt in het midden. In latere tekeningen kun je kiezen voor andere horizonhoogtes.
Stap 3: teken vluchtlijnen vanuit de afgepaste punten onderin naar het verdwijnpunt.
Stap 4: teken vanuit het middelste punt onderin een diagonaal (45º) naar rechts of naar links. Overal waar die diagonaal de ‘vluchtlijnen’ snijdt krijg je vanzelf de rijen tegels, verder weg steeds kleiner. Je hoeft alleen de horizontale lijnen van een aantal tegelrijen te trekken.

Op zo’n perspectivische tegelvloer kun met figuren schuiven als schaakstukken op een schaakbord. Let in de volgende tekening op hoe de plaats van figuur 3 rechts is bepaald. Eerst is figuur 1 langs vluchtlijnen drie tegels verder weg geschoven (figuur 2). Aangezien figuur 3 op dezelfde afstand (tegelrij) staat, wordt die even groot als figuur 2.

Oefening 2: probeer zo’n tekening in spiegelbeeld te tekenen, dus met de voorste figuur rechts. 

Oefening 3: gebruik de tegelvloer bijvoorbeeld voor een kamer. Teken op een van de tegelrijen (in het voorbeeld hieronder de derde rij) een achterwand. Voor de zijmuren en plafond teken je schuine lijnen in de richting van het verdwijnpunt. Gum daarna alle hulplijnen weg behalve misschien de tegelvloer in de kamer zelf als je die wil bewaren. In de kamer kun je figuren neerzetten. Hoe groter de figuren hoe kleiner de kamer lijkt en omgekeerd.

Oefening 4: gebruik de betegelde vloer voor een vierkant en een gebouw. ​​In mijn voorbeeld zijn de horizon en het verdwijnpunt verborgen achter het gebouw. ​​Onze ooghoogte/horizon is hoger dan de twee pionnen, dus we zien ze een beetje van bovenaf.

Op internet kun je natuurlijk veel meer voorbeelden vinden van het gebruik van tegelvloeren in perspectieftekeningen en schilderijen. Probeer de horizon te vinden  in de tekening van de Nederlandse architect/kunstenaar Hans Vredeman de Vries (1527-1609) en controleer of de vluchtlijnen ook echt naar een centraal verdwijnpunt gaan.