HOOFDSTUK 2 | UITDRUKKINGEN, SPREEKWOORDEN EN FABELS

Uitdrukkingen, spreekwoorden en fabels over dieren zijn van alle tijden.

UITDRUKKINGEN

Oefening 1: maak in een kader een tekening over een van de volgende uitdrukkingen met dieren. Schrijf de uitdrukking in duidelijke letters in een balkje onder of boven je tekening. Als het (na)tekenen van het door jou gekozen dier nog te lastig is kun je ook eerst een bestaande afbeelding overtrekken. 

 Zo trots als een pauw / Zo trouw als een hond / Zo sterk als een beer / Zo sluw als een vos / Zo lui als een varken / Zo koppig als een ezel / Zo listig als een slang /  Zo traag als een slak / Een uiltje knappen (een dutje doen) / Doe niet zo kattig (bazig)! / Zo ijverig als een mier.

SPREEKWOORDEN

Emblemata zijn kleine moralistische (bedoeld als levensles) tekeningen of gravures, meestal in een vierkant- of cirkelvormig kader. In de 17^e eeuw waren ze enorm populair. Een treffend voorbeeld is de gravure van Adriaen van der Venne uit een boek van Jacob Cats. Deze afbeelding gaat over het spreekwoord ‘Rex Immoderata cupido est’, oftewel ‘Begeerte is gulzig’: over mensen die steeds meer willen, terwijl ze al meer dan genoeg geld, liefde of macht hebben. In deze voorstelling wordt die gulzigheid verbeeld door een hond die zijn bek vol vlees heeft maar toch alweer staat te hunkeren naar een nieuw stuk vlees dat hem wordt voorgehouden door een hand uit een wolk. 

Oefening 2: maak in een vierkant- of cirkelvormig kader een tekening over een van de volgende spreekwoorden. Schrijf het spreekwoord in mooie duidelijke letters onder-, boven- of rondom je tekening, in een balkje of omlijsting. Als het (na)tekenen van het door jou gekozen dier nog te lastig is kun je ook eerst een bestaande afbeelding overtrekken.

 Maak geen slapende honden wakker
Betekenis: praat niet over een probleem of gevaar dat je makkelijk kan voorkomen door erover te zwijgen.
Als de kat van huis is dansen de muizen op tafel
Betekenis: als de ouders (of leraren) er niet zijn, kunnen de kinderen hun gang gaan
Het paard achter de wagen spannen
Betekenis: iets op zo’n manier aanpakken dat het nutteloos is en totaal niet kan werken
Als één schaap over de dam is volgen er meer
Betekenis: als één persoon iets nieuws probeert durven de anderen ook wel
Je weet nooit hoe een koe een haas vangt
Betekenis: iets kan altijd op onverwachte wijze lukken, als je het maar probeert
Koeien met gouden horens beloven
Betekenis: het onmogelijke beloven / iets beloven maar niet nakomen
Beter een vogel in de hand dan tien in de lucht
Betekenis: je hebt meer aan iets kleins waar je zeker van bent dan aan iets groters waar je niet op kan rekenen.

FABELS

Er zijn veel fabels geschreven waarin iets gebeurt met ‘gewone’ dieren. Een voorbeeld is de fabel van de egel en de slang: “Een egel vraagt ​​een slang of hij zijn hol mag gebruiken voor de winter. De fabel beschrijft hoe de stekels van de egel de winterslaap van de slang verstoren. De moraal van het verhaal leert ons voorzichtig te zijn met liefdadigheid.”

Oefening 3: Maak een tekening over de fabel van de egel en de slang. Een illustratie van deze fabel staat helemaal onderdaan het laatste hoofdstuk ‘Meesterwerken’.