Hoofdstuk 3 | DE POLONAISE
De polonaise is een vrolijk dansritueel waarbij je in een sliert achter elkaar aan loopt, met je handen op de schouders van de persoon voor je. De polonaise wordt bijvoorbeeld gedanst op bruiloften en tijdens carnaval. Een bijzonder voorbeeld van zo’n soort dans is een tekening van Amos Bad Heart Bull, een Oglala Lakota-indiaan die leefde van 1868 tot 1913. Bij deze indianen had de dans een ceremoniële/religieuze betekenis; misschien geloofden ze dat de dans goed weer, genoeg eten en vrede bracht.
EXTRA 1: teken een polonaise. Je kunt je eigen (fantasie)figuren verzinnen maar ook kiezen voor dit modelfiguur uit Mensfiguur deel 1 als basis.
In 1568 schilderde Pieter Brueghel de Oude zes mannen die achter elkaar lopen terwijl ze elkaar bij de schouder vasthouden, net als in een polonaise. Bij Brueghel is het alleen geen polonaise, maar blinde mannen uit een bijbelverhaal die met grote moeite hun weg moeten zien te vinden. Elke blinde wordt door de andere blinde voor zich geleid, maar dat lukt helaas niet zo goed. De voorste twee zijn door het geduw en getrek al (bijna) in een sloot gevallen. Brueghel laat heel goed de onzekerheid van de mannen zien. De betekenis is dat je leiders niet blindelings moet volgen, want dan loopt het slecht af. Het schilderij hangt in het Capodimonte Museum, een groot paleis in Napels, Italië.
Een (misschien onbedoelde) variatie op het schilderij van Brueghel kwam ik tegen in een prachtige tekening voor de NRC van de Nederlandse illustrator Leonieke Fontijn. Deze opmerkelijke figuren hebben enorme benen en handen en heel kleine hoofden.
EXTRA 2: teken een polonaise waarin de figuren van Leonieke Fontijn te hard duwen of trekken aan elkaar. De laatste in de rij loopt nog rechtop, maar de voorste is door het geduw en getrek al (bijna) omgevallen.